TMJ
searchnav-menu
post-thumbnail

Healthcare

ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി : പ്രസക്തിയും പ്രതിസന്ധികളും

17 Jun 2023   |   4 min Read
ദിവ്യ കെ തോമസ്

മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്നങ്ങള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ക്രമക്കേടുകള്‍ എന്നിവയുടെ പഠനം, വിലയിരുത്തല്‍, ചികിത്സ എന്നിവയില്‍ ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന മനഃശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഒരു പ്രായോഗിക ശാഖയാണ് ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി. മാനസികാരോഗ്യ മേഖലയിലെ പ്രധാന ഇടപെടലുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തൊഴിലുകളില്‍ ഒന്നായതിനാല്‍, ഇന്ത്യയിലെ ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി സ്ഥിരതയുള്ളതും എന്നാല്‍ നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്നതുമായ വികസ്വര ഘട്ടത്തിലാണ്. ഒരു പ്രൊഫഷണല്‍ ഫീല്‍ഡ് എന്ന നിലയില്‍, ആരോഗ്യം നിലനിര്‍ത്തുന്നതിലും ജനങ്ങളുടെ ക്ഷേമം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലും ഇതിന് ഒരു പ്രധാന പങ്കുണ്ട്. സമകാലിക സന്ദര്‍ഭത്തില്‍, ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിസ്റ്റുകളുടെ വിവിധ റോളുകള്‍ പ്രധാനമായും മേല്‍നോട്ടത്തിലുള്ള അദ്ധ്യാപനം, ഗവേഷണം, മനഃശാസ്ത്രപരമായ വിലയിരുത്തല്‍, ഇടപെടല്‍ എന്നിവയില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. തെളിവ് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പെരുമാറ്റത്തില്‍ ഉറച്ചുനില്‍ക്കുന്ന രോഗീപരിചരണം ഈ തൊഴിലിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഇത്തരം ക്രമീകരണത്തില്‍, ഇന്ത്യയിലെ ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി മേഖലയുടെ ആവിര്‍ഭാവത്തിന്റെയും വികാസത്തിന്റെയും ഒരു അവലോകനവും പ്രൊഫഷണല്‍ ആശങ്കകള്‍ എന്നിവയും ഇവിടെ അവതരിപ്പിക്കുന്നു.

ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിസ്റ്റ് ഒരു വ്യക്തിയുടെ ജീവിതത്തിലുടനീളം, വ്യത്യസ്ത സംസ്‌കാരങ്ങളിലും സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക തലങ്ങളിലും മനുഷ്യന്റെ പ്രകടനത്തിന്റെ ബൗദ്ധികവും വൈകാരികവും ജീവശാസ്ത്രപരവും മാനസികവും സാമൂഹികവും പെരുമാറ്റപരവുമായ വശങ്ങളില്‍ ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. മനഃശാസ്ത്രപരമായ കാരണങ്ങളാല്‍ ഉണ്ടാകുന്ന ക്ലേശങ്ങള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ അപര്യാപ്തതകള്‍ മനസ്സിലാക്കാനും തടയാനും ലഘൂകരിക്കാനും ഒരു വ്യക്തിയുടെ ക്ഷേമവും വ്യക്തിഗത വികസനവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ശാസ്ത്രീയ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഉള്ള പഠനമായതിനാല്‍ ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി നമ്മെ സഹായിക്കും.


Representational Image: Wiki Commons

സൈക്കോളജിക്കല്‍ അസസ്മെന്റും സൈക്കോതെറാപ്പിയും ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിയുടെ പരിശീലനത്തിന്റെ കേന്ദ്രമാണ്. എന്നാല്‍, ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിസ്റ്റുകള്‍ പലപ്പോഴും ഗവേഷണം, പരിശീലനം, മറ്റു മേഖലകള്‍ എന്നിവയിലും ഉള്‍പ്പെടാറുണ്ട്. ഒരു മനഃശാസ്ത്രജ്ഞനെ കാണുന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള മിഥ്യാധാരണകള്‍, തെറ്റിദ്ധാരണകള്‍, സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകള്‍ എന്നിവ ഇപ്പോഴും നിലനില്‍ക്കുന്നു. ഈ തെറ്റായ വിവരങ്ങളില്‍ ചിലത് ആളുകളെ ചികിത്സാസഹായം തേടുന്നതില്‍ നിന്ന് പിന്തിരിപ്പിക്കാറുണ്ട്. അവയില്‍ ചിലത് ഇപ്രകാരം ആണ്;

1. നിങ്ങളുടെ വികാരങ്ങളെയും ചിന്തകളെയും കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നത് അവരെ കൂടുതല്‍ വഷളാക്കുകയേയുള്ളൂ

തീര്‍ച്ചയായും വ്യത്യസ്ത സമീപനങ്ങള്‍ വ്യത്യസ്ത ആളുകള്‍ക്കുവേണ്ടി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ പൊതുവെ, ശാസ്ത്രീയ പഠനങ്ങള്‍ കാണിക്കുന്നത് നമ്മുടെ ചിന്തകളെയും വികാരങ്ങളെയും കുറിച്ച് സംസാരിക്കുമ്പോള്‍ അവയുടെ തീവ്രത കുറയുന്നു എന്നാണ്. ആശയക്കുഴപ്പങ്ങളിലൂടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കാനും പ്രശ്നപരിഹാരം ചെയ്യാനും കാര്യങ്ങള്‍ പുതിയ വീക്ഷണകോണില്‍ നിന്ന് കാണാനും പരിഹാരങ്ങള്‍ കണ്ടെത്താനും വ്യക്തത കണ്ടെത്താനും കാര്യങ്ങള്‍ സംസാരിക്കുന്നത് നിങ്ങളെ സഹായിക്കും എന്നതിനാലാണിത്. നിങ്ങളുടെ ചിന്തകളില്‍ നിന്നും വികാരങ്ങളില്‍ നിന്നും അല്‍പം അകലം പാലിക്കാനും സഹായിക്കും.

2. സൈക്കോളജിസ്റ്റുകള്‍ മാനസികാരോഗ്യത്തില്‍ വിദഗ്ധരാണ്, അതിനാല്‍ അവര്‍ക്ക് അവരുടേതായ മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്നങ്ങളോ ബന്ധ പ്രശ്നങ്ങളോ ജീവിതത്തില്‍ ബുദ്ധിമുട്ടുകളോ ഉണ്ടാകരുത്.

ഇത് സത്യമായിരുന്നെങ്കില്‍! മനഃശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ കുറഞ്ഞത് ഏഴുവര്‍ഷമെങ്കിലും മനുഷ്യ മനസ്സ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നരീതി പഠിക്കാന്‍ ചെലവഴിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, മനുഷ്യനായിരിക്കുന്നതിന്റെ സാധാരണ വെല്ലുവിളികളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നതില്‍ നിന്ന് അത് നമ്മെ സംരക്ഷിക്കുന്നില്ല. എല്ലാ തെളിവുകളും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തന്ത്രങ്ങളും സിദ്ധാന്തങ്ങളും പഠിച്ചതിനുശേഷവും, എല്ലാവരെയുംപോലെ, ഞങ്ങള്‍ക്ക് ചിലപ്പോള്‍ ഈ കഴിവുകള്‍ പ്രയോഗിക്കാനും നമ്മുടെ സ്വന്തം മാനസികാരോഗ്യം പരിപാലിക്കാനും ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. മറ്റെല്ലാവരെയുംപോലെ ഞങ്ങളും ജോലിയില്‍ മികവ് തെളിയിക്കാന്‍ പരിശ്രമിക്കാറുണ്ട്.


Representational Image: Wiki Commons

3. സൈക്കോളജിസ്റ്റുകള്‍ എല്ലായ്പ്പോഴും അവരുടെ ക്ലയന്റുകള്‍ക്ക് രോഗനിര്‍ണയം നല്‍കുന്നു.

മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്നങ്ങളുടെ രോഗനിര്‍ണയത്തില്‍ മനഃശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ക്ക് പരിശീലനം ലഭിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, രോഗനിര്‍ണയം നല്‍കുന്നത് ഒരു മനഃശാസ്ത്രജ്ഞന് എല്ലായ്പ്പോഴും സഹായകരമോ പ്രസക്തമോ അല്ല. ചിലപ്പോള്‍ ക്ലയന്റുകള്‍ രോഗനിര്‍ണയത്തിനുള്ള മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ പാലിക്കുന്നില്ല.

4. ശരിയായ പൊരുത്തമെന്ന് തോന്നുന്ന ഒരു മനഃശാസ്ത്രജ്ഞനെ നിങ്ങള്‍ക്ക് ഉടനടി കണ്ടെത്താന്‍ കഴിയണം.

എപ്പോഴും അങ്ങനെ ആകണമെന്നില്ല, ചിലപ്പോള്‍ വീണ്ടും മറ്റൊരാളെ കാണേണ്ടി വന്നേക്കാം.

5. ഒരു സൈക്കോളജിസ്റ്റുമായി സംസാരിക്കുന്നതും കുടുംബാംഗവുമായോ സുഹൃത്തുമായോ സംസാരിക്കുന്നതും തമ്മില്‍ വ്യത്യാസമില്ല.

ഒരു മനഃശാസ്ത്രജ്ഞന് അദ്വിതീയവും പക്ഷപാതരഹിതവുമായ കാഴ്ചപ്പാട് നല്‍കാന്‍ കഴിയും. കാരണം അവര്‍ നിങ്ങളുടെ വ്യക്തിജീവിതത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്തതിനാല്‍ അവര്‍ക്ക് യാതൊരു നിക്ഷിപ്ത താല്‍പ്പര്യവുമില്ല. മാത്രമല്ല, സജീവവും സഹാനുഭൂതിയുള്ളതുമായ രീതിയില്‍ കേള്‍ക്കാന്‍, പഠിക്കാന്‍ മനഃശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ വിപുലമായ പരിശീലനത്തിന് വിധേയരായതിനാല്‍, വിവേചനരഹിതവും വസ്തുനിഷ്ഠവുമായിരിക്കും. സുഹൃത്തുക്കളുമായോ കുടുംബാംഗങ്ങളുമായോ സംസാരിക്കാന്‍ വിമുഖത തോന്നിയേക്കാവുന്ന വിശ്വാസങ്ങള്‍, ഓര്‍മകള്‍, അനുഭവങ്ങള്‍, ആശയങ്ങള്‍, ഭയങ്ങള്‍, വികാരങ്ങള്‍ എന്നിവ തുറന്നുപറയാനും പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാനും ഈ പ്രത്യേക ശ്രവണരീതി ആളുകളെ അനുവദിക്കുന്നു.

ഈ മിഥ്യാധാരണകള്‍ നീക്കി ഇപ്രകാരം ചിന്തിക്കുന്നത് കൂടുതല്‍ സഹായകമായേക്കും. തെറാപ്പി നിങ്ങള്‍ക്കായി നീക്കിവച്ചിരിക്കുന്ന ഇടമാണ്. നിങ്ങളുടെ സെഷനുകള്‍ നിങ്ങളില്‍ മാത്രം ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിക്കാന്‍ സമയം നല്‍കുന്നു. ഇത് ആദ്യം അഭിമുഖീകരിക്കുന്നതും അസ്വാസ്ഥ്യകരവുമാകാം, എന്നാല്‍ കാലക്രമേണ നിങ്ങള്‍ക്ക് എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് തുറന്നുപറയാനും സത്യസന്ധത പുലര്‍ത്താനും കഴിയുന്ന ഒരു ഇടം ലഭിക്കുന്നതിന് അത് സ്വതന്ത്രമായി അനുഭവപ്പെടും.


Representational Image: Wiki Commons

ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി മേഖല അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന പ്രധാന പ്രശ്നങ്ങള്‍ 

പ്രൊഫഷണല്‍ നിയന്ത്രണം

ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി മേഖല വികസിക്കുകയും അതിന്റെ പരിശീലകര്‍ വര്‍ദ്ധിക്കുകയും ചെയ്തപ്പോള്‍, പ്രൊഫഷണല്‍ കഴിവിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചോദ്യങ്ങള്‍ ഉയര്‍ന്നുവരാന്‍ തുടങ്ങി.  പൊതുതാല്‍പ്പര്യം സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള ശ്രമത്തില്‍ ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിസ്റ്റുകള്‍ക്ക് പ്രൊഫഷണല്‍ റെഗുലേഷന്‍ നിര്‍വചിക്കപ്പെട്ട യോഗ്യതാ മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍, ഇത്തരത്തില്‍ ഉള്ള യോഗ്യതാ മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ പാലിക്കാതെ ഈ മേഖലയില്‍ കുറച്ചു ആളുകള്‍ എങ്കിലും പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു എന്നത് അപകടകരമായ അവസ്ഥയാണ്.

സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷന്‍

മിക്കപ്പോഴും, സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷന്‍ ഒരു അയഞ്ഞ നിയന്ത്രണമാണ്. യോഗ്യതയില്ലാത്ത പ്രൊഫഷണലുകളും നഗ്നമായ വഞ്ചനയും ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള പൊതുജനങ്ങള്‍ക്ക് മാനസിക സേവനങ്ങള്‍ നല്‍കുന്നതില്‍ നിന്ന് ആരെയും തടയുന്നില്ല എന്നതാണ് അതിന്റെ പോരായ്മ.  മനഃശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ക്ക് ഉണ്ടായിരിക്കാവുന്ന ഏറ്റവും മികച്ച നിയന്ത്രണം സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷന്‍ നിയമനിര്‍മാണമാണ്.

ലൈസന്‍സിംഗ് 

സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷനെക്കാള്‍ ശക്തമായ നിയമനിര്‍മാണമാണ് ലൈസന്‍സിംഗ്. ലൈസന്‍സിനും ശീര്‍ഷകത്തിന്റെ സ്വഭാവത്തിനും (ഉദാ. 'മനഃശാസ്ത്രജ്ഞന്‍') ആവശ്യമായ പരിശീലനത്തിന് പുറമേ, ഒരു ചാര്‍ജിനായി പൊതുജനങ്ങള്‍ക്ക് എന്ത് പ്രത്യേക പ്രൊഫഷണല്‍ സേവനങ്ങള്‍ നല്‍കാമെന്ന് ഇത് പലപ്പോഴും വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു.  പല സംസ്ഥാന ലൈസന്‍സിംഗ് നിയമങ്ങളും സൈക്കോതെറാപ്പിയെ നിര്‍വചിക്കുകയും അത്തരം ഒഴിവുകള്‍ ഒഴിവാക്കുന്നതിനായി സൈക്യാട്രി, ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി അല്ലെങ്കില്‍ മറ്റ് നിര്‍ദിഷ്ട തൊഴിലുകള്‍ എന്നിവയുടെ ഡൊമെയ്ന്‍ മാത്രമാണെന്ന് പ്രത്യേകം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സമര്‍പ്പിത വഞ്ചകര്‍ക്ക് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് വെല്ലുവിളിയാണ്. കാരണം അവര്‍ പലപ്പോഴും അവരുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ യഥാര്‍ത്ഥ സ്വഭാവം മറച്ചുവയ്ക്കുന്നതില്‍ വളരെ മികച്ചവരാണ്. നിബന്ധനകള്‍ തമ്മിലുള്ള അവ്യക്തമായ അതിരുകള്‍ ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിസ്റ്റുകള്‍ നിലവില്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന പ്രധാന പ്രശ്നങ്ങളാണ് തിരിച്ചറിയലും അംഗീകാരവും. മനഃശാസ്ത്രപരമായ സേവനങ്ങള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നവരെ പരാമര്‍ശിക്കുമ്പോള്‍, നിരവധി പദസമുച്ചയങ്ങള്‍ ഇടയ്ക്കിടെ കൂട്ടിയോജിപ്പിക്കുകയും തെറ്റായി വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിസ്റ്റുകളും 'കൗണ്‍സിലര്‍' എന്ന പദവും ചിലപ്പോള്‍ പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. തങ്ങള്‍ സമാനമായ സേവനങ്ങള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നതായി ചില ആളുകള്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. ആവര്‍ത്തിച്ചുള്ള പ്രശ്നങ്ങള്‍ക്ക് ദീര്‍ഘകാല പരിഹാരം വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നവരാണ് സൈക്കോളജിസ്റ്റുകള്‍. അതേസമയം, കൗണ്‍സിലിംഗിന് ഹ്രസ്വകാല മാര്‍ഗനിര്‍ദേശവും സഹായവും മാത്രമേ നല്‍കാന്‍ കഴിയൂ.

ക്ലിനിക്കല്‍ ഗവേഷണ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ കുറവ് 

ഫണ്ടിംഗിന്റെ അഭാവവും ആവശ്യമായ ബൗദ്ധിക പിന്തുണക്കുറവും കാരണം, ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജിയില്‍ ഗവേഷണം കുറവാണ്. ഇത് നിരാശാജനകവും വികസന തടസ്സങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നതുമാണ്. കുറഞ്ഞ പ്രതിഫലവും പദവിയും ഈ മേഖലയിലെ പ്രൊഫഷണലുകള്‍ നേരിടുന്ന ഒരു പ്രധാന വെല്ലുവിളിയാണ്. ഒരു മേഖല എന്ന നിലയില്‍, മനഃശാസ്ത്രവും കൂടുതല്‍ സ്വതന്ത്രമായി വളര്‍ന്നിരിക്കുന്നു. ലൈസന്‍സിംഗിനെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന നിയമനിര്‍മാണം, എന്നിവയെല്ലാം മനഃശാസ്ത്രത്തെ ബഹുമാനിക്കപ്പെടുന്ന ഒരു സ്വയംഭരണ തൊഴിലാക്കി മാറ്റാന്‍ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്. തൊഴിലും മേഖലയും പുരോഗമിച്ചപ്പോള്‍ മനുഷ്യന്റെ പെരുമാറ്റത്തെക്കുറിച്ച് ആഴമേറിയതും സങ്കീര്‍ണവുമായ അറിവ് ഉയര്‍ന്നുവന്നു. ഈ മേഖലയുടെ നിയന്ത്രണത്തിനുള്ള റെഗുലേറ്ററി ബോഡി, പ്രൊഫഷണലുകളുടെ പരിശീലനവും സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷനും, അധാര്‍മിക പെരുമാറ്റത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പരാതികളും മാര്‍ഗനിര്‍ദേശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധവും സൃഷ്ടിക്കണം.


Represenntational Image: Wiki Commons

പ്രൊഫഷണല്‍ സമൂഹത്തിനിടയില്‍ വഞ്ചനാപരവും അനീതിപരവുമായ കീഴ്വഴക്കങ്ങള്‍ ശിക്ഷാപരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുമെന്നുള്ള ബോധ്യം തൊഴില്‍ മേഖലയില്‍ ഉള്ളവര്‍ക്ക് വ്യക്തമാക്കണം. അതിനായി ചില മാര്‍ഗങ്ങള്‍:

പരിശീലന വേളയില്‍ ഇന്ത്യന്‍ രചയിതാവ് ഉപയോഗിക്കേണ്ട പുസ്തകങ്ങള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ഇന്ത്യന്‍ സന്ദര്‍ഭം ഊന്നി പഠിപ്പിക്കുക, ശാസ്ത്രപരിശീലനത്തിനും സഹായത്തിനും ശാസ്ത്രജ്ഞന്‍-പരിശീലക മാതൃക (scientific-clinician model ) പിന്തുടരേണ്ടതാണ്. ഗവേഷണാധിഷ്ഠിത പരിശീലനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക

ഗവേഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ശുപാര്‍ശകള്‍

പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങള്‍ പിയര്‍-റിവ്യൂഡ്, ഇന്‍ഡെക്സ്ഡ് ജേണലുകളില്‍ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക. ബിരുദതലത്തില്‍ ഗവേഷണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. മാനസികാരോഗ്യത്തെക്കുറിച്ചും അതിന്റെ ഉപയോഗത്തെക്കുറിച്ചും തെറാപ്പിക്ക് വേണ്ടിയുള്ള അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുക.

മാറ്റത്തിന്റെ കാലഘട്ടത്തില്‍ ക്ലിനിക്കല്‍ സൈക്കോളജി മേഖലയില്‍ ധീരമായ മാറ്റങ്ങള്‍ നടപ്പിലാക്കിക്കൊണ്ട് മാനസികാരോഗ്യ മേഖലയിലെ പ്രശ്നങ്ങളെ നേരിടേണ്ടതുണ്ട്. അങ്ങനെ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ മാനസികാരോഗ്യത്തിന് ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ അന്തരീക്ഷം നല്‍കട്ടെ.


#healthcare
Leave a comment