ലോകത്തെ ഒറ്റപ്പെട്ട ശബ്ദങ്ങളെ നിഷ്‌കരുണം വേട്ടയാടപ്പെടുക, അവയെ പതിയെ ഇല്ലാതാക്കുക എന്നതാണ്, ഏകാധിപത്യം പുലരുന്ന എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിലെയും സ്ഥിതിവിശേഷം. റഷ്യ പോലെയൊരു രാജ്യത്ത് ബദലായി, ഭരണകൂടത്തിന്റെ ആജ്ഞാനുവര്‍ത്തിയല്ലാതാകുന്ന ഒരു പ്രജയുടെ അവസ്ഥ എന്താകുമെന്ന് ഏതൊരു സാധാരണക്കാരനും ഊഹിക്കാം, അതാണ് അലക്സി നവല്‍നിയുടെ കാര്യത്തിലും നടന്നത്. ആ നാല്പത്തേഴുകാരനായ തടവുകാരന്‍ തടവറയില്‍വച്ച് മരിച്ചു, എന്നാല്‍ മരണത്തിലെ അസ്വാഭാവികതയോ മറ്റെന്തെങ്കിലും കാര്യങ്ങളോ, റഷ്യ പോലുള്ള ഒരു രാജ്യത്തുനിന്ന് വായിച്ചെടുക്കുക എന്നത് ശ്രമകരമാണ്.

അലക്സി നവല്‍നിയുടെ ദൃഢമായ വിയോജിപ്പ്: സ്വേച്ഛാധിപത്യത്തെ തുറിച്ചുനോക്കുന്ന ഒരു മനുഷ്യന്‍

റഷ്യയുടെ സങ്കീര്‍ണ്ണമായ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപ്രകൃതിയുടെ ആഴത്തില്‍, ഒരു ആധികാരിക ഭരണകൂടത്തിന്റെ നിഴലില്‍, ആധുനിക പ്രതിരോധത്തിന്റെ ആത്മാവിനെ പ്രതീകപ്പെടുത്താന്‍ വന്ന ഒരു വ്യക്തി നിലകൊള്ളുന്നു: അലക്സി അനറ്റോലിവിച്ച് നവല്‍നി. നവല്‍നിയുടെ ഇതിഹാസം അഴിമതിക്കെതിരെയുള്ള ഒരാളുടെ പോരാട്ടവും രാഷ്ട്രീയ മാറ്റത്തിനായുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ അന്വേഷണവും മാത്രമല്ല. അത് ബോധ്യത്തിന്റെ ശക്തിയെക്കുറിച്ചും ഒരു വ്യക്തിയുടെ അശ്രാന്തമായ സത്യാന്വേഷണത്തിന് മറികടക്കാനാകാത്ത സാധ്യതകളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സ്വാധീനത്തെക്കുറിച്ചുമാണ്.

നിയമം മുതല്‍ ധിക്കാരം വരെ: ദ മേക്കിംഗ് ഓഫ് എ മാവറിക്

റഷ്യന്‍ ഭരണത്തിലും ബിസിനസ്സിലും നിലനില്‍ക്കുന്ന അഴിമതിയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാന്‍ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധനായ അഭിഭാഷകനായാണ് നവല്‍നി തന്റെ ഒഡീസി ആരംഭിച്ചത്. 2000-ത്തിന്റെ അവസാനത്തില്‍ സ്ഥാപിതമായ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബ്ലോഗ്, അധികാരത്തിന്റെ അതാര്യമായ ഇടവേളകളിലേക്ക് പൊതുജനങ്ങളുടെ സൂക്ഷ്മപരിശോധനയ്ക്ക് പ്രേരിപ്പിച്ച, ദുരൂഹമായ ഇടപാടുകള്‍ വെളിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു വേദിയായി മാറി. എന്നിരുന്നാലും, നവല്‍നി ആന്റി കറപ്ഷന്‍ ഫൗണ്ടേഷന്‍ സ്ഥാപിച്ചതുവരെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശബ്ദം ആഗോള മാധ്യമങ്ങളില്‍ സഞ്ചരിക്കുന്ന കാറ്റിനെ പിടികൂടിയിരുന്നു. സ്വേച്ഛാധിപതിയായ ഒരു നേതാവിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ വിമര്‍ശകന്‍ എന്ന നിലയിലാണ് നവല്‍നി തന്റെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെ സജ്ജമാക്കിക്കൊണ്ടിരുന്നത്.

^{PHOTO: TWITTER}
മരണത്തിന്റെ നിഴലിനെ അതിജീവിച്ച നവല്‍നി

2020 ഓഗസ്റ്റിലാണ് നവല്‍നിയുടെ ജീവിതത്തിലുണ്ടായ ആ അപകടകരമായ സംഭവം, സൈബീരിയയില്‍ നിന്ന് മോസ്‌കോയിലേക്കുള്ള വിമാനത്തില്‍ നവല്‍നിക്ക് അസുഖം ബാധിച്ചു, പിന്നീട് വൈദ്യചികിത്സയ്ക്കായി ബെര്‍ലിനിലേക്ക് മാറ്റി. ശീതയുദ്ധകാലത്ത് സോവിയറ്റ് യൂണിയന്‍ വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരുതരം രാസായുധമായ നോവിചോക്ക്, നെര്‍വ് ഏജന്റാണ് അദ്ദേഹത്തിന് വിഷം നല്‍കിയതെന്ന് ജര്‍മ്മന്‍ മെഡിക്കല്‍ അധികൃതര്‍ സ്ഥിരീകരിച്ചു. ക്രെംലിന്‍ ആക്രമണത്തില്‍ പങ്കില്ലെന്ന് ആവര്‍ത്തിച്ച് നിഷേധിച്ചുവെങ്കിലും, ഈ വിഷബാധാ സംഭവം അന്താരാഷ്ട്ര അപലപനത്തിനും റഷ്യന്‍ ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ പ്രതിപക്ഷ വ്യക്തികളോടുള്ള പെരുമാറ്റത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മപരിശോധനയ്ക്കും കാരണമായി. നവല്‍നിക്കെതിരെ സാധ്യമായ മറ്റ് ശ്രമങ്ങളോ ഭീഷണിപ്പെടുത്തലുകളോ ഉള്ളതായി അവകാശവാദങ്ങളും സംശയങ്ങളും ഉണ്ട്, എന്നാല്‍ കാര്യമായ തെളിവുകളോടെ സ്ഥിരീകരിച്ച സംഭവങ്ങള്‍ 2020 ലെ വിഷബാധാ സംഭവത്തില്‍ മാത്രമായി പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. അത്തരം കാര്യങ്ങളുടെ വിശദാംശങ്ങള്‍ പലപ്പോഴും സങ്കീര്‍ണ്ണവും രഹസ്യവുമായി മറഞ്ഞിരിക്കുന്നതുമാണ് എന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. ഇവിടെ ഉള്‍പ്പെടുത്താത്ത വിവരങ്ങള്‍ കാലക്രമേണ പുറത്തുവന്നേക്കാം.

പ്രതിപക്ഷത്തെ നിശ്ശബ്ദമാക്കല്‍: ഏകാധിപത്യത്തില്‍ വിയോജിപ്പിന്റെ അപകടങ്ങള്‍

സ്വേച്ഛാധിപത്യം അന്തര്‍ലീനമായി അഭിപ്രായവ്യത്യാസങ്ങളെ അടിച്ചമര്‍ത്തുകയും അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ വ്യവസ്ഥാപിതമായി അടിച്ചമര്‍ത്തുന്നതിലൂടെ എതിര്‍ശബ്ദങ്ങളെ അപകടത്തിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അധികാരം കുത്തകയാക്കുന്നതിലൂടെ, സ്വേച്ഛാധിപത്യ ഭരണകൂടങ്ങള്‍ പലപ്പോഴും പരിശോധനകളും സന്തുലിതാവസ്ഥയും ഇല്ലാതാക്കുന്നു, ഇത് എതിര്‍പ്പിനെ ക്രിമിനല്‍വല്‍കരിക്കാനും മാധ്യമങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കാനും നിയമവ്യവസ്ഥയെ തങ്ങള്‍ക്ക് അനുകൂലമാക്കാനും പ്രാപ്തമാക്കുന്നു. ഇത് ഭയത്തിന്റെയും അടിച്ചമര്‍ത്തലിന്റെയും അന്തരീക്ഷത്തില്‍ കലാശിക്കുന്നു, അവിടെ വിയോജിപ്പുള്ള വ്യക്തികളും ഗ്രൂപ്പുകളും പീഡനം, തടങ്കല്‍ കൂടാതെ നിയമവിരുദ്ധമായ കൊലപാതകങ്ങള്‍ പോലും നേരിടുന്നു. നിലവിലുള്ള അവസ്ഥയെ വെല്ലുവിളിക്കുന്നതിന്റെ ഗുരുതരമായ അനന്തരഫലങ്ങള്‍, വിയോജിപ്പുള്ള അഭിപ്രായങ്ങള്‍ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതില്‍ നിന്ന് പൊതുജനങ്ങളെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തുന്നു, ഇത് ജനാധിപത്യ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ശോഷണത്തിലേക്കും സ്വേച്ഛാധിപത്യ ഭരണത്തിന്റെ വേരോട്ടത്തിലേക്കും നയിക്കുന്നു. ആശയങ്ങളുടെ സ്വതന്ത്രമായ കൈമാറ്റത്തിന്റെ അഭാവം ബൗദ്ധികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ വൈവിധ്യത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇത് ആരോഗ്യകരവും പ്രവര്‍ത്തനപരവുമായ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ ആണിക്കല്ലാണ്. എതിര്‍പ്പിനെ അടിച്ചമര്‍ത്തുന്നതില്‍, സ്വേച്ഛാധിപത്യം സാധ്യമായ പുരോഗതിയെയും പരിഷ്‌കരണത്തെയും തടസ്സപ്പെടുത്തുക മാത്രമല്ല, അഴിമതിയും അധികാര ദുര്‍വിനിയോഗവും വെല്ലുവിളിക്കപ്പെടാതെ തഴച്ചുവളരുന്ന ഒരു അന്തരീക്ഷം വളര്‍ത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.

^{യൂലിയ നവല്‍നി | PHOTO: TWITTER}
നവല്‍നിയുടെ മരണശേഷം, ഭാര്യ യൂലിയ നവല്‍നയയുടെ വാക്കുകള്‍ ഇപ്രകാരമായിരുന്നു

പുടിനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ എല്ലാ സ്റ്റാഫും... നമ്മുടെ രാജ്യത്തോടും എന്റെ കുടുംബത്തോടും എന്റെ ഭര്‍ത്താവിനോടും അവര്‍ ചെയ്തതിന് അവര്‍ ശിക്ഷിക്കപ്പെടുമെന്ന് അറിയാന്‍ ഞാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, ഈ ഭീകരമായ ഭരണത്തിനെതിരെ നമ്മള്‍ പോരാടണം. കഴിഞ്ഞവര്‍ഷങ്ങളില്‍ നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് അവര്‍ ചെയ്ത എല്ലാ ക്രൂരതകള്‍ക്കും വ്‌ളാഡിമിര്‍ പുടിനെ തടവിലാക്കണം. പുടിനെയും പുടിന്‍ സര്‍ക്കാരിനെയും ഞങ്ങള്‍ക്ക് വിശ്വസിക്കാന്‍ കഴിയില്ല. അവര്‍ എപ്പോഴും കള്ളം പറയുന്നു. നവല്‍നയ തുടര്‍ന്നു... എന്നാല്‍ ഇത് ശരിയാണെങ്കില്‍, പുടിനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുഴുവന്‍ പരിവാരങ്ങളും പുടിന്റെ സുഹൃത്തുക്കളും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സര്‍ക്കാരും അവര്‍ നമ്മുടെ രാജ്യത്തോടും എന്റെ കുടുംബത്തോടും ചെയ്തതിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം വഹിക്കുമെന്ന് അറിയണമെന്ന് ഞാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.

Poison and Perseverance

ജനാധിപത്യപരമായി ചിന്തിക്കുന്ന ഒരു രാജ്യത്ത്, ഭരണാധികാരികള്‍ക്കെതിരെ ഒരു ചൂണ്ടുവിരലുയര്‍ത്തിയാലോ, ശബ്ദമുയര്‍ത്തിയാലോ മരണം നിങ്ങളെ വരിഞ്ഞുമുറുക്കുക തന്നെ ചെയ്യും, അത്തരത്തില്‍ ഭയാനകമായ ഒരു ചുറ്റുപാടില്‍ നിന്ന് 2000 മുതല്‍ തന്റെ ബ്ലോഗിലൂടെ ഭരണകൂടത്തെ വിമര്‍ശിച്ച നവല്‍നിക്ക് പില്‍ക്കാലത്തെ, വീട്ടുതടങ്കലായിരുന്നു ആദ്യമായുണ്ടായ വാണിങ്ങ്. പിന്നീടും ജനങ്ങളെ അണിനിരത്തിയും ജനങ്ങളുടെ പ്രിയനേതാവായി പ്രതിപക്ഷത്ത് അണിനിരന്ന നവല്‍നിയോട് ഒട്ടും ദയകാണിക്കാതെ മരണംകൊണ്ട് വരിഞ്ഞുമുറുക്കി.

ഞെട്ടലുണ്ടാക്കുന്നു, ലേഖനത്തിന്റെ ശീര്‍ഷകം സൂചിപ്പിക്കുന്നതുപോലെതന്നെ, 'Poison and Perseverance' രണ്ടുകാലഘട്ടത്തെ അവ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, സ്ഥിരോത്സാഹത്തോടെ (Perseverance)  2020 ന് മുന്‍പുവരെ തന്റെ എല്ലാ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെയും ഏകോപിപ്പിച്ച് പോരാടിയ ജനങ്ങളുടെ മുഖം, അവരുടെ ശബ്ദം 2020 ഓഗസ്റ്റിനുശേഷം വിഷബാധിതനായി (Poison) രോഗാവസ്ഥയിലേക്കും, പിന്നീട് ഏകാന്ത തടവിനും, അവസാനം മരണത്താലും പതിയെ ആ ശബ്ദം റഷ്യയെ വരിഞ്ഞുമുറുക്കി.

(ഇന്ത്യയിലും വിദേശത്തുമുള്ള മാധ്യമങ്ങളില്‍ വന്ന റിപ്പോര്‍ട്ടുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി തയ്യാറാക്കിയ ലേഖനം.)